İslam Hukukunda evlilik, kurulduğu andan, ölüm boşanma gibi son bulduğu ana kadar eşlerin hak ve yükümlülüklerini ayrıntılarıyla belirleyen kurallara tabidir. Boşanma da evlilik sürecine dahil olan bir müessese olması nedeniyle İslam Hukukunda boşanma da ayrıntılarıyla düzenlenmiştir.
Cumhuriyet Döneminde Türk Medeni Kanunu ile aile hukukuna ilişkin tüm prensipler düzenlenmiştir. Bu kanunda boşanma sebepleri de tek tek gösterilmiştir. Bu düzenlemelere göre artık eşlerden birinin boşanma istemini “dava açmak suretiyle” anlam ifade edebilecek ve boşanmaya hükmetme yetkisi de sadece mahkemeye ait olacaktır. Tarafların aynı ya da farklı nedenlerle birbirlerine boşanma davası açmaları da mümkündür. Böyle durumlarda davalar birleştirilerek incelenir ve tarafların iddia ettikleri durumların doğruluğu araştırılıp eşlerin kusurları belirlenir ve hüküm verilir.
Medeni Kanunumuza göre boşanma davası iki şekilde açılabilir.
1. Anlaşmalı boşanma davası
2. Çekişmeli boşanma davası
Peki Medeni Kanunumuzdaki boşanma sebepleri nelerdir?
• Evlilik birliğinin temelinden sarsılması
• Ortak hayatın kurulamaması ya da fiili ayrılık
• Zina
• Hayata kast, pek kötü muamele ya da onur kırıcı davranış
• Küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
• Terk
• Akıl hastalığı
Bu sebeplerden ötürü dava açıldığında Türk Medeni Kanunu’nda genel ispat kuralı gereğince, kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını hukuka uygun olarak ispatla yükümlüdür. Bu durumda boşanmak isteyen eş, dayandığı boşanma sebebini hukuka uygun delillerle ispatlamak zorundadır. Örneğin eşinin kendisini aldattığını iddia eden eş aldatma olgusunu hukuka uygun delillerle ispatlamalıdır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında etkin rol oynayan nedeni ispatlamak zorundadır.
Kanaatimce toplumumuzda çoğu evliliğin sona ermesinde rol oynayan önemli etken eşlerin ailelerinin evliliğe müdahalesi olduğunu söyleyebilirim. Toplumumuzun örf adetleri, aile yaşantısı, sosyo-kültürel hayatı neticesinde aileler çocuklarına karşın son derece düşkün… Ailelerin bu durumu çocukların evlenmesi halinde evliliklerine müdahale ederek kendini göstermektedir. Ailelerin müdahalesi nedeniyle tartışan eşlerin, bu durumu mahkemeye taşımasıyla biten birçok evlilik bulunmaktadır. Ailelerin evliliğe müdahale etmesi toplumsal bir gerçek olduğundan Yargıtay bu durumu kararlarında incelemiştir. Yargıtay’a göre bu müdahaleye sessiz kalan eşin evlilik birliğinin sona ermesinde kusurlu sayılmaktadır. Yargıtay bu durumu diğer eş için evlilik birliğini devamına imkân veremeyecek şekilde evlilik birliğini sarstığı yönünde içtihatlar geliştirmiştir.
Her davada olduğu gibi boşanma davasında da boşanma sebebinin doğru gösterilmesi ve bunun ispatlanabilmesi, davanın kazanılması açısından büyük önem arz eder. Elit bir hizmet olarak avukatlık mesleği müvekkil ile işbirliği içerisinde sorunlarınızın çözümünde önemli rol oynamaktadır. Zira yukarıdaki kısa bilgilendirmeden anlaşılacağı üzere mahkemelerde davaları haklı olanlar değil, haklı olduğunu ispat edebilenler kazanır.
Av. Reyhan KILINÇ
KAYNAKÇA:
Prof. Dr. Mustafa DURAL ve Prof. Dr. Tufan ÖĞÜZ ve Prof. Dr. Mustafa Alper GÜMÜŞ, Türk Özel Hukuk Cilt III Aile Hukuku, Filiz Kitabevi İSTANBUL 2018, 104-137
Ahmet ASLAN ve Begüm GÜREL, Boşanmanın Anatomisi, İnkılap Kitabevi Yayın Sanayi ve Ticaret AŞ, 17-30.
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 04.07.2018 Tarih, 2016/21181 Esas ve 2018/8614 Karar sayılı ilamı
YORUMLAR